วันพุธที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558

นางสิงห์แห่งศิลป์ โดโรธี เอียนโนนี

ภาพวาดหญิงที่กุมอำนาจเหนือชาย ไม่ว่าจะเป็นผู้นำทางศาสนา จิตวิญญาณ หรือ เทพธิดา คือภาพแนวที่ใครๆ ก็คุ้นเคยว่าเป็นสไตล์ของศิลปินอเมริกัน ผู้เรียนรู้ด้านศิลปะด้วยตัวเอง โดโรธี เอียนโนนี ซึ่งคงรูปแบบนี้มาตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษที่ 1960 แล้ว หลายต่อหลายภาพถ่ายทอดผ่านการร่วมรักกับคู่รักที่ลายเส้น มีสไตล์คล้ายๆ กับภาพเขียนของอินเดีย อย่างกามสูตรา รวมทั้งภาพพิมพ์ไม้ของญี่ปุ่นและภาพโมเสกแบบไบแซนไทน์ ซึ่งบางครั้งก็ถ่ายทอดผ่านภาพวาดตัวแทนของโดโรธีเองกับแฟนหนุ่ม ดีเทอร์ รอธ

เรือนร่างของผู้หญิงที่นำเสนอในชิ้นงานอย่างเด่นชัด โดยไม่ได้ปิดบังว่า เป็นเรือนร่างของศิลปินเอง ซึ่งหมายความว่าเธอควบคุมทุกอย่างให้อยู่ในเกมที่เธอเล่น

หากผลงานที่เห็นนี้สร้างสรรค์โดยศิลปินหญิงรุ่นใหม่ หลายๆ คนก็คงจะเรียกว่าเป็นยุคโพสต์เฟมินิสม์ ทว่าโดโรธีทำงานทำนองนี้มาตั้งแต่ปลายทศวรรษ 1960 ต่อต้น 1970 อันเป็นช่วงที่กระแสเฟมินิสม์รุ่งเรืองสุดๆ

เธอวาดรูปตัวเองกำลังมีสัมพันธ์ทางเพศมาก่อนที่เจฟฟ์ คูนส์ ประติมากรและศิลปินสื่อผสมชื่อดังจะถ่ายทำสารคดีเกี่ยวกับชีวิตบนเตียงของตัวเองกับภรรยาสาวอดีตดาวโป๊ เรื่อง La Cicciolina เสียอีก โดยในปี 1967 โดโรธีเขียนพ็อกเกตบุ๊กบรรจุรายชื่อผู้ชายทุกคนที่เธอเคยขึ้นเตียงด้วย -- หนังสือเล่มนี้สร้างกระแสเฟมินิสม์ไปถึงอังกฤษทีเดียว โดยมีศิลปินรุ่นใหม่ อย่าง เทรซี เอ็มมิน เอาตามทางของเธอในหลายๆ ด้าน

ในวัย 75 ขณะนี้ โดโรธี ยังไม่หมดไฟ แถมยังเป็นการแสดงผลงานเดี่ยวครั้งแรกของเธอ แม้จะอยู่บนเส้นทางศิลปะมาหลายทศวรรษแล้ว Dorothy Iannone: Lioness จัดแสดงที่หอศิลป์ร่วมสมัยแห่งใหม่...ที่มีชื่อเรียกเล่นๆ ว่า หอศิลป์อเมริกันในกรุงลอนดอน

แน่นอนหละ หลายๆ คนตั้งคำถามว่า ทำไมจึงใช้เวลานมนานขนาดนั้น ในการมีนิทรรศการเดี่ยวของศิลปินรุ่นคุณป้า นางสิงห์สาวตอบทันควัน... "ก็ผลงานที่ผ่านมาถูกเซ็นเซอร์หมดน่ะสิ ไม่ใช่ว่าฉันไม่อยากแสดงหรอกนะ อยู่ที่คนเลือก คนสกรีน บางทีพวกเขาก็เห็นว่าเป็นศิลปะบ้านๆ หรือไม่ก็ไม่สนใจจะพิจารณาด้วยซ้ำ"

โดโรธี ใช้ชีวิตส่วนใหญ่สร้างสรรค์ศิลปะในกรุงเบอร์ลินมากว่า 2 ทศวรรษแล้ว โดยมีผลงานประติมากรรม I Was Thinking of You III แสดงในอังกฤษครั้งล่าสุดร่วมกับกลุ่มรอง แกลเลอรี (Wrong Gallery) ที่หอศิลป์ร่วมสมัยเทต ในกรุงลอนดอนเมื่อปี 2006

สำหรับผลงานล่าสุดอันเป็นการแสดงเดี่ยวครั้งแรก Dorothy Iannone: Lioness ได้ภัณฑารักษ์มือดีของหอศิลป์นิว มิวเซียม จาร์เรต เกรกอรี มาจัดงานแสดงบริเวณล็อบบี้ ซึ่งมีผลงานตั้งแต่เริ่มแรกงานในยุคทศวรรษ 1960 ของศิลปินหญิงเป็นภาพ วาด 4 ภาพ (แถมการแสดงประติมากรรมไม้ที่หอศิลป์แอนตัน เคิร์น ในย่านเชลซี ในช่วงเดียวกัน) กระทั่งถึงผลงานปัจจุบัน

โดโรธี เอียนโนนี เกิดในบอสตัน สหรัฐอเมริกา กับครอบครัวชาวอิตาเลียนอพยพ เธอศึกษาด้านวรรณคดีอังกฤษจากมหาวิทยาลัยบอสตันและมหาวิทยาลัยแบรนเดส ก่อนที่จะเบนเข็มมาสนใจทางด้านศิลปะอย่างลึกล้ำจึงเริ่มศึกษาด้วยตัวเอง

ในปี 1958 โดโรธี สมรสกับจิตรกร และนักลงทุน เจมส์ อัพแฮม ทำให้เลิกเรียนเอาดอกเตอร์ที่สแตนฟอร์ดมาใช้ชีวิตครอบครัวที่นิวยอร์ก เธอและสามีคลุกคลีอยู่กับบรรดาคนในแวดวงศิลปะย่านเท็นธ์ สตรีต และเดินทางอยู่ตลอดเวลา

ระหว่างการเดินทางไปยุโรปและตะวันออกไกล โดโรธี ประทับใจในงานภาพพิมพ์ไม้ของญี่ปุ่น งานปั้นของกรีก รวมทั้งศิลปะประเพณีของอียิปต์ อินเดีย และโมเสกของไบแซนไทน์ ทั้งหมดทั้งหลายกลายมาเป็นแรงบันดาลใจในการ สร้างสรรค์งานศิลปะในสไตล์ของเธอเอง

ศิลปินเฟมินิสต์วัย 75 เริ่มมีชื่อเสียงจากการสร้างสรรค์ภาพประกอบให้หนังสือของนักเขียนชื่อดัง เฮนรี มิลเลอร์ Tropic of Cancer แต่ก็เป็นชื่อเสียงในด้านฉาวพอๆ กับหนังสือเล่มนี้ เรียกว่าถูกแบนทั้งหนังสือทั้งภาพวาด

โดโรธี เดินทางไปไอซ์แลนด์ในปี 1967 นั่นเป็นครั้งแรกที่เธอได้พบกับสามีคนปัจจุบัน ดีเทอร์ รอธ ซึ่งผลงานนิทรรศการครั้งนี้จะจัดแสดงหนังสือภาพ An Icelandic Saga รวมผลงานที่เกิดขึ้นที่ไอซ์แลนด์ด้วย รวมทั้งเหตุผลที่ทำให้เธอบอกศาลาสามีเก่า และเริ่มชีวิตกับสามีใหม่ในเรคยาวิก

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น