Matisse : Radical Invention, 1913–1917 ผลงานศิลปะของ จิตรกรฝรั่งเศส อองรี มาติสส์ ใน ช่วงเข้มข้นสุด คือระหว่างปี 1913-1917 ร่วม 120 ชิ้น ทั้งงานเพนติงเชิงเอกซ์เพอริเมนทอล ประติมากรรม ภาพดรออิง และภาพพิมพ์ ในช่วงเวลาที่เป็น "สุโค่ย" ของเขา รวมทั้งภาพเขียน อันเลื่องลือ อย่าง Bathers by a River และ The Moroccans จัดแสดงที่สถาบันศิลปะแห่งชิคาโกไปเมื่อกลางปีที่ผ่านมา ตามด้วยพิพิธภัณฑ์ศิลปะ ร่วมสมัย กรุงนิวยอร์ก หรือโมมา ไปหมาดๆ
นับเป็นครั้งแรกที่มีการรวบรวมผลงานเอาไว้เป็นพิเศษ ให้เห็นแง่มุมในด้านลึกเกี่ยวกับตัวตนของอองรี โดยเฉพาะจุดเปลี่ยนเข้าสู่ศิลปะสมัยใหม่
อองรี มาติสส์ ใช้เวลาในแวดวงศิลปะตลอดชีวิตถึง 60 ปี ทว่าช่วงที่เป็น "ตัวกลั่น" ที่สุดอยู่ระหว่างปี 1913-1917 วัดได้จากผลงานดังๆ อันเป็นที่ยอมรับนั้น มาตกอยู่ในช่วงเวลาดังกล่าวเป็นจำนวนมาก
"นับเป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นตาตื่นใจที่สุดของ บิดาแห่งสีสัน นี่เป็นช่วงที่เขาลดการใช้สี หันมาใส่ใจกับรูปทรง" สเตฟานี ดาเลสซานโดร ภัณฑารักษ์ผู้จัด Matisse : Radical Invention, 1913–1917 ให้อรรถาธิบาย
ห้องแสดงนิทรรศการแคบๆ เล็กๆ ของสถาบันศิลปะแห่งชิคาโกอาจจะไม่เคยฮอตฮิตมาก่อน ทว่าผลงาน 117 ชิ้นของอองรี มาติสส์ ที่หยิบยืมมาจากหอศิลป์และคอลเลกชันส่วนตัวทั่วโลก จะทำให้หัวบันไดไม่แห้งก็คราวนี้ แน่นอนว่า ศูนย์กลางความสนใจคงจะอยู่ที่ 2 ภาพเขียนชื่อดัง โดยเฉพาะ Bathers by a River ซึ่งอองรีเคยกล่าวไว้เองว่า เป็น 1 ใน 5 ผลงานชิ้นสำคัญที่สุดในชีวิตของเขา
อาจด้วยความที่เป็นหอศิลป์ในสถาบันศิลปะ สถานศึกษาแห่งนี้ได้นำเอาเทคนิคเอกซเรย์มาใช้ในการวิเคราะห์เทคนิคการวาดภาพของอองรี... อะไรอยู่ภายใต้สีสันอันสดใส เขาเริ่มเปลี่ยนแปลงจากยุคธรรมชาตินิยมไปสู่ความเป็นคิวบิสม์ จนมีผลงานใกล้เคียงกับภาพ Les Demoiselles d'Avignon ของปาโบล ปิกัสโซ แทนที่จะเป็นกูรูที่เขาชื่นชม อย่าง โปล เซซานน์ ได้อย่างไร
"เขาเป็นคนที่ปฏิวัติตัวเองได้เร็วมาก เรียกว่าตั้งแต่ปี 1913 ที่เขาเริ่มวาด Bathers by a River ออกมาในโทนสีหม่นสุดๆ ผลงานหลังจากนั้นของเขาก็เปลี่ยนไป" จอห์น เอลเดอร์ฟิลด์ ภัณฑารักษ์จากโมมา กล่าว
อองรี มาติสส์ ทะยานเข้าสู่แวดวงศิลปะในฐานะของกลุ่มศิลปินโฟฟ (Fauve) ก่อนที่จะเปลี่ยนตัวเองมาสร้างสรรค์งานในสไตล์คิวบิสม์ ทั้งที่แรกๆ ก็ต่อต้าน ก่อนจะปลดพันธนาการแห่งความยึดมั่นถือมั่น มาเอาดีทางคิวบิสม์ จะว่าไปหลักการของทั้งสองความเคลื่อนไหวทางศิลปะก็ไม่ต่างกันนัก ด้านหนึ่งใช้สีสันเป็นสัญลักษณ์ อีกฝ่ายก็ใช้รูปทรงเรขาคณิตแทน
"ในยุคที่เราจัดผลงานมาให้ชมจะได้เห็นการหลุดจากบ่วงพันธนาการของเขา" สเตฟานี บอกอีกว่า อองรีแสดงให้เห็นในงานว่า เขากระหายที่จะทดลองงานแบบอาวองต์-การด์ ขนาดไหน
ภาพดรออิงในนิทรรศการโชว์ฝีมือการวาดภาพสวยๆ ได้เพียงลากเส้นเครยง ไม่แพ้ปาโบล ปิกัสโซ ขณะเดียวกัน จากภาพเขียน อย่าง Portrait of Olga Merson ก็ทำให้เห็นว่าเขาเองก็วาด ภาพให้มีเพอร์สเปกทีฟได้ ซ้ำยังสามารถปั้นดินเป็นประติมากรรมขนาดเท่าคนจริงก็ได้เหมือนกัน
สำหรับภาพเขียนชิ้นสำคัญของเขา Bathers by a River มีการวิเคราะห์ซ้ำๆ หลายครั้งว่าศิลปินต้องการจะบอกอะไร โดยครั้งสุดท้ายในปี 1953 ก่อนที่อองรีจะเสียชีวิตในปีถัดมา
สิ่งที่ยังเป็นปริศนาสำหรับหลายๆ คนก็คือ ทำไมจึงต้องวาดหางของปีศาจอยู่ตรงกลางภาพด้านล่างด้วย?
อองรี มาติสส์ เป็นทั้งจิตรกรที่มีคนพูดถึงมากที่สุด และขณะเดียวกันก็เงียบงันที่สุดคนหนึ่งของศตวรรษที่ 20 เขามีชีวิตอยู่ท่ามกลางสงครามโลกถึง 2 ครั้ง ตามด้วยยุคที่เศรษฐกิจโลกตกต่ำ
"เป็นไปได้ว่าสงครามเปลี่ยนความคิดของเขาบางส่วน" สเตฟานี ตั้งข้อสังเกตว่า Bathers by a River นั้น วาดระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 1 "ตอนนั้นเขาอายุ 44 และสุขภาพไม่ดี"
ขณะที่ตัวอองรีอธิบายความเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของเขาว่าเป็นเทคนิคในการวางรากฐานสู่ศิลปะสมัยใหม่ต่างหาก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น